Sunday, February 18, 2007



Pittsburg'da dogdu.
14 yasinda babasini kaybetti.

1949'da yanina yoklugunu ve para hirsini alip New York'a yerlesti.
Soyadinin sonundaki a'yi atti.
8 tane kedisi vardi, disilerin adi hester, erkeklerin adi Sam'di.
Hem cok cekingendi, hem sosyal olmak icin deliriyordu.
Kullanilmisinin daha kiymetli oldugunu dusundu, 50$'a kullanilmis ic camasiri satmaya kalkti.

Illustrasyondan kazandigi parasini biriktirip koleksiyon yapmaya basladi.
Sanatcinin urettigi, koleksiyoncunun tukettigi bir dunyada o herseye tersten baslamisti bile.
O yillarda yaptigi isleri kimse ciddiye almadi; cok zaman ayiplandi.

1962'de Duchamp sergisi icin ilk kez bati kiyisina gecti sehrin; herseyi 'pop' gordugunu soyledi.
En cok etkilendigi sey neon isiklarin suniligiydi.
Cagirildigi bazi davetlere kendi gitmez, birine sari perup takip onu yollardi.
Ayni sene ilk sergisini acti, en sevdiginiz sey nedir? sorusuna cevabi hep ayniyidi: para.

Hem amerikali gibi yasamaya calisip, hem hayatini onlari elestirmekle gecirdi.
"Amerikalilar uc seyi satin almak isterler: para, insan, ulke.
Avrupalilar ticaret yapar, alir satarlar. Amerikalilar alir ama satmazlar, en fazla 'atarlar. " dedi.

Sanat eserinin ozgun ve tek olmasi gerekliligini tek hamlede sildi.
Ayni resimden yuzlerce basti, yanyana, yanyana.
"ben ayni seyi tekrar basmak icin bu kadar ugrasiyorum, insanlar o resimleri nasil yapmis anlamadim" dedi.
Omru dolu olani bosaltmak,
bos olani doldurmakla gecti.

Buyuk paralar harcayip yaptirdigi "fabrika"sinda, arkadaslariyla, gelen gecenle yasamaya basladi.
Uyuyan bir adami 6 saat cekip film yapti.
Kliplerde oynadi.
The velvet underground'u yaratti.

Takintiliydi.
Otistik oldugu soylendi.
Sizofren oldugu soylendi.
Escinsel oldugu soylendi.
Aseksuel oldugu soylendi.

1968'de fabrika'sinin kapisinda vuruldu.
Oldu sanildi, ameliyatla hayata dondu.
Gercek olumu 1987'de oldu.

Kim oldugunu hala anlayamayan kaldiysa;
"herkes bir gun 15 dakikaligina meshur olacak." dedi.
O, bugun yine oldu.


Fotograf: Richard Avedon

No comments: